Πώς να μιλήσουμε στα παιδιά για την οικονομική κρίση;

Με τα αυτιά τους τεντωμένα, τα πιτσιρίκια σίγουρα έχουν ακούσει να γίνεται λόγος  για Χρηματιστήρια που καταρρέουν ή για το ότι ο μπαμπάς κινδυνεύει να χάσει τη δουλειά του. 
Χρηματιστήρια στο χείλος του γκρεμού, χώρες υπό πτώχευση, ολοένα αυξανόμενο χρέος… Αυτή είναι η ΚΡΙΣΗ. Ακόμα κι αν οι λέξεις που ακούγονται στο ραδιόφωνο ή την τηλεόραση δεν είναι απλές -ακόμα και οι μεγάλοι δυσκολεύονται να τις κατανοήσουν-, τα παιδιά, ανεξαρτήτως ηλικίας, αντιλαμβάνονται ότι κάτι σοβαρό συμβαίνει. Είτε γιατί συναισθάνονται το στρες των γονιών τους, οι οποίοι ανησυχούν για το μέλλον της δουλειάς τους και της οικονομικής τους κατάστασης· είτε επειδή η οικονομική κρίση επηρεάζει άμεσα τις ζωές τους: διακοπές στους παππούδες και όχι σε κάποιο παραλιακό ξενοδοχείο (ή ακόμα και καθόλου διακοπές…), μικρότερη λίστα για τον Άη Βασίλη ή όχι καινούρια παπούτσια για τη νέα σχολική χρονιά. Πώς να μιλήσουμε για λεφτά, για «σφίξιμο του ζωναριού» και για οικονομική κρίση στα παιδιά; Από ποια ηλικία; Η παιδοψυχίατρος Gisèle George μας δίνει τις απαντήσεις.

Μη διστάζετε να προλαβαίνετε τις ερωτήσεις τους

«Δεν πρέπει να τρέφουμε αυταπάτες», εξηγεί η Gisèle George. «Τα παιδιά, ακόμα και τα πιο μικρά, το καταλαβαίνουν όταν υπάρχει κάποιο πρόβλημα: βλέπουν τους γονείς τους να γυρίζουν αγχωμένοι σπίτι μετά  τη δουλειά, να παραπονιούνται για την αύξηση των λογαριασμών, να τα μαλώνουν για πράγματα που παλιότερα έμοιαζαν να είναι λιγότερο σημαντικά, όπως π.χ. να προσέχουν να μην αφήνουν το νερό να τρέχει άσκοπα ή να μην ξεχνούν να σβήνουν το φως. Δεν πρέπει να προσθέτουμε επιπλέον άγχος». Και άρα δεν πρέπει να διστάζουμε να προλαβαίνουμε τις ερωτήσεις των παιδιών: «Έχεις ακούσει να μιλάνε για τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κόσμος; Σε ανησυχεί αυτό; Θες να μιλήσουμε γι’ αυτό το θέμα;» Τρεις πολύ απλές ερωτήσεις, που όμως μπορούν εύκολα να απαλλάξουν το παιδί σας από το άγχος.  

Βρείτε τη σωστή εικόνα για να περιγράψετε την κατάσταση
Όχι, δεν πρόκειται περί επικίνδυνης αποστολής το να αναφέρετε την οικονομική κρίση που μαστίζει την  Ελλάδα σε παιδιά ακόμη και 6 ετών. «Πρέπει πάντοτε να βρίσκετε αντιστοιχίες με τον δικό τους κόσμο, προκειμένου να τους εξηγήσετε», συνεχίζει η παιδοψυχίατρος. Για παράδειγμα: «Οι χώρες είναι σαν πολλά παιδιά μαζεμένα στην αυλή του σχολείου για το διάλειμμα. Κάποια από αυτά έχουν δύο μπίλιες, άλλα έχουν δεκαπέντε. Για να μπορούν να παίξουν ισότιμα όλοι μαζί, θα πρέπει ο καθένας να έχει τουλάχιστον πέντε μπίλιες. Αυτοί λοιπόν που έχουν δεκαπέντε θα χρειαστεί να δώσουν κάποιες μπίλιες σε αυτούς που έχουν δύο και έτσι θα μπορούν όλοι να πάρουν μέρος στο παιχνίδι». Αυτή η εξήγηση δείχνει τι σημαίνει «μοίρασμα» και «αλληλεγγύη»[…]. 

Βοηθήστε τα να κατανοήσουν την αξία του χρήματος
Εδώ και δέκα χρόνια περίπου, η Gisèle George έρχεται σε επαφή με μια γενιά παιδιών «που δε συνειδητοποιούν ότι πίσω από ένα κλικ στον υπολογιστή υπάρχουν οι γονείς που πληρώνουν μια συνδρομή για τη σύνδεση στο ίντερνετ ή ότι πίσω από τα απεριόριστα SMS υπάρχει ένας λογαριασμός κινητής τηλεφωνίας». Αυτή είναι η πιο κατάλληλη στιγμή για να μάθουν ότι στην κοινωνία μας τα πράγματα έχουν μια υλική αξία, ότι το χρήμα δεν είναι σαν ένα πηγάδι χωρίς πυθμένα και ότι πρέπει κανείς να το κερδίσει με κόπο. «Συχνά προτείνω σε οικογένειες να ακολουθούν τη μέθοδο των χαμόγελων: κάθε συμμάζεμα του δωματίου, κάθε εξυπηρέτηση που προσφέρουν, κάθε τραπέζι που στρώνουν να αντιστοιχεί σε ένα χαμόγελο. Στο τέλος της εβδομάδας μετράμε τον αριθμό των χαμόγελων που έχουν συγκεντρώσει και τα ανταλλάζουμε με ό,τι ευχαριστεί το παιδί: να δει κάποιες ώρες τηλεόραση ή να παίξει με το αγαπημένο του βιντεογκέιμ…» Και αν θέλει μια καινούρια κονσόλα, ε τότε θα την κερδίσει με πολλά χαμόγελα!

Αλληλεγγύη, μοίρασμα
Το τέλος κάθε μήνα είναι δύσκολο; Η οικογένεια πρέπει να σφίξει κι άλλο το ζωνάρι; «Τα παιδιά, ακόμα και τα πιο μικρά, είναι ικανά να το καταλάβουν και να συμμετάσχουν στη συλλογική προσπάθεια», μας διαβεβαιώνει η παιδοψυχίατρος. Δεν πρέπει να διστάζουμε να κάνουμε οικογενειακό συμβούλιο και σε αυτό ο καθένας να δεσμεύεται να μειώσει τις ανάγκες του. «Τα παιδιά μπορούν -έστω συμβολικά- να κάνουν το δικό τους οικονομικό πλάνο: να ζητάνε λιγότερες λιχουδιές, να εγκαταλείψουν την ιδέα να αποκτήσουν την τελευταία κονσόλα Wii κρατώντας για περισσότερο καιρό την παλαιότερη.»  Και γιατί όχι, ακόμα και να ξεφορτωθούν τα παλιά τους πράγματα μεταπωλώντας τα.
Πηγή: www.leparisien.fr
Μετάφραση – Επιμέλεια: Κυριακή Κάσση (Εκπαιδευτικός – Μεταφράστρια)