Οι κρίσεις πανικού είναι μια ιδιαίτερη μορφή νεύρωσης. Οι νευρώσεις αποτελούν ψυχιατρικές ασθένειες ελαφράς σχετικά μορφής, στο μέτρο που αυτές δεν ακολουθούνται σε καμιά περίπτωση από μια πνευματική αποδιοργάνωση.
Ένας νευρωτικός δεν είναι ψυχικά ασθενής, ούτε και θα γίνει. Παρ’ όλα αυτά, οι νευρώσεις είναι αρκετά σοβαρές, γιατί είναι χρόνιες. Προκαλούν μία σημαντική δυσφορία στους ασθενείς -δυσφορία που αφορά στις κοινωνικές τους συναναστροφές- και τους περιορίζουν πολύ στην προσωπική τους ζωή.
Η αγχώδης νεύρωση χαρακτηρίζεται από τις ξαφνικές και συχνές -που έχουν σαν βάση ένα μόνιμο άγχος- κρίσεις επαναλαμβανόμενου άγχους ή κρίσεις πανικού.
Τη νεύρωση αυτή αναπτύσσουν άτομα αγχώδη, που παρουσιάζουν σε γενικές γραμμές τα παρακάτω χαρακτηριστικά:
- Υπερβολική συστολή
- Μεγάλο βαθμό ευσυγκινησίας και υπερευαισθησίας
- Μεγάλη δυσκολία στη λήψη αποφάσεων
- Μόνιμη ψυχική ένταση
- Ανάγκη συνεχούς επιβεβαίωσης
Οι κρίσεις άγχους ή κρίσεις πανικού αποτελούν επίπονα επεισόδια που συνδέονται με έντονους, ανεξέλεγκτους και παράλογους φόβους. Η διάρκειά τους μπορεί να είναι από δέκα λεπτά μέχρι μερικές ώρες. Όταν η κρίση περάσει, το άτομο είναι σε θέση να αναγνωρίσει τον παράλογο και υπερβολικό χαρακτήρα της. Τα χαρακτηριστικά της κρίσης είναι τα εξής:
- Μπορούν να είναι περισσότερο ή λιγότερο συχνές (καθημερινές, εβδομαδιαίες κτλ.), και είναι ακριβώς αυτή η συχνότητα που καθορίζει την επίδραση που θα έχει η ασθένεια στην κοινωνική ζωή των ασθενών.
- Η πρώτη κρίση είναι άγρια, και συχνά λαμβάνει χώρα στη διάρκεια της νύχτας. O ασθενής αισθάνεται έναν έντονο φόβο, σαν να βρίσκεται απέναντι σε έναν επικείμενο κίνδυνο ή μια αναπόφευκτη καταστροφή. Συχνά, το άτομο αισθάνεται ότι βρίσκεται στα πρόθυρα του θανάτου ή της τρέλας.
- Παράλληλα, ο ασθενής αισθάνεται αδυναμία και είναι πεπεισμένος ότι δεν μπορεί να κάνει τίποτα, ότι δεν υπάρχει κανένας τρόπος να αποφύγει αυτόν τον κίνδυνο. Αυτή του η πεποίθηση τον βάζει σε μία κατάσταση μόνιμης ταραχής ή, αντίθετα, του προκαλεί εσωστρέφεια και κατάπτωση.
- Το άτομο δυσκολεύεται συχνά να αναπνεύσει και αισθάνεται ένα βάρος στο στήθος, και μπορεί επίσης παράλληλα να αισθάνεται «τη γη να γυρίζει»: αυτά τα συμπτώματα είναι καθαρά στη φαντασία του, καθώς στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν ούτε ίλιγγοι ούτε αναπνευστικά προβλήματα.
- Υπάρχουν επίσης κάποια σωματικά συμπτώματα που συνδέονται με την κρίση, για παράδειγμα αύξηση των καρδιακών παλμών, τρέμουλο, εφίδρωση και ωχρότητα του προσώπου.
Εκτός από αυτές τις κρίσεις άγχους, υπάρχουν και κάποια συμπτώματα αποκλειστικά ψυχολογικής φύσης, δεν προκαλούνται δηλ. από κάποιο βιολογικό πρόβλημα, αλλά «θυμίζουν» άλλα προβλήματα υγείας (παροξυσμοί βήχα, αναπνευστικά προβλήματα, αίσθηση βάρους στο στομάχι, λόξυγκας, ταχυκαρδίες, σεξουαλικά προβλήματα, τρέμουλο, πονοκέφαλοι κτλ.)
Η ασθένεια μπορεί να παρουσιάζει αυξομειώσεις σε όλη τη διάρκεια της ζωής, άλλοτε πιο «παρούσα» και άλλοτε πιο «αμβλυμένη». Προκαλεί μεγάλο ψυχικό πόνο και μπορεί να οδηγήσει στην κατάθλιψη ή σε άλλες μορφές νεύρωσης, και μάλιστα ακόμα και σε σωματικές ασθένειες που συνδέονται με το στρες (έλκος, καρδιακά προβλήματα κτλ.)
Τι είδους θεραπείες υπάρχουν;
Η αγχώδης νεύρωση είναι μια πολύ επίπονη ασθένεια. Συχνά δεν αντιμετωπίζεται εύκολα με θεραπεία.
Η αντιμετώπιση των κρίσεων άγχους πρέπει να έχει επείγοντα χαρακτήρα, και συνίσταται στη χορήγηση ηρεμιστικού (αγχολυτικού) σε ενέσιμη μορφή στον ασθενή. Στη συνέχεια θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι ο ασθενής δε θα μείνει μόνος. Η θεραπεία με χάπια συνήθως ακολουθεί αρκετές εβδομάδες μετά την τελευταία κρίση.
Η μακροχρόνια θεραπεία της νεύρωσης μπορεί να υποδείξει στον ασθενή τη χρήση φαρμάκων και την ψυχοθεραπεία. Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται είναι αγχολυτικά μακράς διάρκειας δράσης, τα οποία μειώνουν το άγχος. Έχουν, ωστόσο, κάποια μειονεκτήματα: ορισμένα δημιουργούν προβλήματα μνήμης, ακόμα και σύγχυση. Πάνω απ’ όλα όμως, προκαλούν συχνά σοβαρή σωματική και ψυχική εξάρτηση που οδηγεί στη συνεχή αύξηση της δόσης. Επιπλέον, προκαλούν σύνδρομο στέρησης, πράγμα το οποίο δυσχεραίνει τη διακοπή της αγωγής.
Σημασία έχει λοιπόν να αναλάβει ένας γιατρός τον αποκλειστικό έλεγχο της φαρμακευτικής αγωγής. Εκείνος είναι που θα συνταγογραφήσει τα φάρμακα με συγκεκριμένη διάρκεια και θα βοηθήσει τον ασθενή να τα σταματήσει σταδιακά.
Αντικαταθλιπτικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε περίπτωση κατάθλιψης που συνδέεται με τις κρίσεις πανικού ή εφόσον οι κρίσεις πανικού είναι συχνές.
Η ψυχοθεραπευτική στήριξη είναι απαραίτητη. Ο ασθενής μπορεί επίσης να υποβληθεί σε ψυχανάλυση. Αυτές οι ψυχαναλυτικές θεραπείες έχουν ως στόχο την εκ βάθρων αλλαγή του νευρωτικού υποβάθρου, και αυτό το πετυχαίνουν διαμορφώνοντας τον ψυχισμό του ατόμου με τέτοιο τρόπο, ώστε να μη χρειάζεται πλέον τη νεύρωση ως άμυνα απέναντι στο άγχος.
Οι τεχνικές χαλάρωσης (γιόγκα, κτλ.) δίνουν κάποιες φορές τη δυνατότητα να ελέγξουμε καλύτερα το άγχος μας.
Δρ. Jean-Paul Relizere
Πηγή: www.doctissimo.fr
Μετάφραση – Επιμέλεια: Κυριακή Κάσση (Εκπαιδευτικός – Μεταφράστρια)
