Η διαδικτυακή πορνογραφία και οι επιπτώσεις της στους νέους: Τρόποι παρέμβασης* |
![]() |
![]() |
Κυριακή, 01 Ιούνιος 2014 00:00 |
![]()
Η σεξουαλικότητα απασχολεί όλο και περισσότερο τους εφήβους, κυρίως σε ό,τι αφορά την κατανάλωση εικόνων με σεξουαλικό περιεχόμενο. Αν και το φαινόμενο δεν είναι πρόσφατο, έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις με το Ίντερνετ και την ολοένα αυξανόμενη παραγωγή μιας βιομηχανίας πορνό που παραβλέπει όλες τις απαγορεύσεις. Γιατί πρέπει οπωσδήποτε να παρέμβουμε σ’ αυτό το θέμα σε σχέση με τους νέους; Θεωρητικά, η πορνογραφία απαγορεύεται για τους ανήλικους, αλλά καθώς είναι εύκολα προσβάσιμη στο Διαδίκτυο και η προβολή της είναι νόμιμη, το φαινόμενο της κυβερνοπορνογραφίας δεν μπορεί να αποσιωπηθεί. Πολύ περισσότερο δε αφού μπορούμε να βοηθήσουμε τους νέους να αποκτήσουν μια κριτική στάση απέναντι σ’αυτό. ΑΛΛΑ ΤΙ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΥΕΙ Η ΠΟΡΝΟΓΡΑΦΙΑ; Σύμφωνα με πολλούς συγγραφείς, η πορνογραφία αναπαριστά με ωμό τρόπο σεξουαλικές πράξεις, οι οποίες είναι υποτιμητικές και απάνθρωπες για τις γυναίκες […]. Όντως, η πορνογραφία παρουσιάζει τη σεξουαλικότητα να επικεντρώνεται αποκλειστικά στα γεννητικά όργανα, χωρίς να λαμβάνει υπόψη το σώμα ή το άτομο ως σύνολο, και έχοντας ως μοναδικό σκοπό τη σεξουαλική διέγερση των καταναλωτών-θεατών […].
ΤΙ ΜΗΝΥΜΑΤΑ ΜΕΤΑΔΙΔΕΙ Η ΠΟΡΝΟΓΡΑΦΙΑ; Οι Crooks1 και Baur2 δίνουν συνοπτικά για την πορνογραφία τον εξής ορισμό: ωμή απεικόνιση των γεννητικών οργάνων, στερεότυπη επανάληψη των σεξουαλικών πράξεων, ανισορροπία στις σχέσεις εξουσίας μεταξύ των ηθοποιών, η οποία αποδίδεται με διαβαθμίσεις επιθετικότητας. Εκτός αυτού, παρουσιάζει κυρίως το κομμάτι που αφορά την απόδοση και κατάκτηση εκ μέρους του άνδρα, παρά εκείνο που συνδέεται με την απόλαυση. Σύμφωνα πάντα με τους ίδιους συγγραφείς, πράγματι το πιο συχνό σενάριο ταινιών για ενήλικες με ετεροφυλόφιλους πρωταγωνιστές αφορά γυναίκες που είναι πρόθυμες να ικανοποιήσουν όλες τις σεξουαλικές επιθυμίες των ανδρών, οι οποίοι τις μεταχειρίζονται σαν σεξουαλικά αντικείμενα. Οφείλουν να είναι υποταγμένες και να αντιδρούν θετικά σε όλες τις ανδρικές διεγέρσεις. Σύμφωνα με τη Robert3, η πορνογραφία είναι περιοριστική και μηχανιστική, εφόσον παρουσιάζει άνδρες και γυναίκες με ακόρεστη σεξουαλική όρεξη. «Το πορνογραφικό υλικό προβάλλει με ωμό -αλλά και ενίοτε ελκυστικό και καλαίσθητο- τρόπο τον μηχανισμό, την απόδοση των γεννητικών οργάνων, τη συναρμογή των ανατομικών μερών και, αναπόφευκτα, τη σφραγίδα της εξουσίας: ‘το σπερματικό αποτύπωμα’», υποστηρίζει η σεξολόγος. Τα μηνύματα που μεταφέρει σχετικά με τους άνδρες είναι: να έχεις πολλές ερωτικές παρτενέρ […], να έχεις μεγάλη γκάμα σεξουαλικών σχέσεων με μεγάλη συχνότητα, να κάνεις όλες τις γυναίκες να υποκύπτουν στις ερωτικές σου προτάσεις – και όλα αυτά χωρίς συναίσθημα, τρυφερότητα ή δέσμευση. Τα μηνύματα που «περνάει» η πορνογραφία δεν είναι απαραίτητα αντιπροσωπευτικά της πραγματικότητας των ενηλίκων, και ακόμα λιγότερο εκείνης των εφήβων. Μεταδίδει μια διαστρεβλωμένη εικόνα της σεξουαλικότητας. Καμία ενόχληση, καμιά δυσφορία, κανένα ταμπού, κανένα μπλοκάρισμα δεν υπάρχει σε αυτές τις ταινίες. Η οικειότητα, ο έρωτας και ο σεβασμός, βασικά στοιχεία μιας ιδανικής ερωτικής σχέσης, απουσιάζουν. Σύμφωνα με έρευνα που διεξήχθη στις Η.Π.Α. και αφορούσε φοιτητές, οι συναισθηματικές και σωματικές αντιδράσεις των νέων, την πρώτη φορά που βλέπουν πορνό ποικίλλουν ανάλογα την ηλικία. Όταν τους ζητήθηκε να θυμηθούν ποιες ήταν εκείνη τη στιγμή οι αντιδράσεις τους, κάποιοι απάντησαν ότι ένιωσαν αηδία (24%), σοκ ή έκπληξη (23,6%), αμηχανία (21,4%), θυμό (18,4%), φόβο (11,2%), θλίψη (9,2%), ενώ αντίθετα σε άλλες περιπτώσεις αποδείχτηκε ότι τους προκάλεσε το ενδιαφέρον, τους διασκέδασε, τους ευχαρίστησε (τα ποσοστά εδώ είναι αδιευκρίνιστα). Τα παιδιά κάτω των 12 ετών λένε για την πρώτη φορά που εκτέθηκαν σε πορνογραφικό υλικό ότι ένιωσαν αμηχανία, φόβο, έκπληξη, ενοχή και σύγχυση περισσότερο απ’ ό,τι όσα είναι άνω των 13. Παρατηρούμε ότι οι νέοι αντιδρούν με διαφορετικό τρόπο απέναντι στην πορνογραφία. Μπορεί να τους προκαλεί αηδία ή φόβο, αλλά μπορεί επίσης να τους εξάπτει την περιέργεια, να τους ιντριγκάρει. Ένα πράγμα είναι σίγουρο πάντως: δεν αντιλαμβάνονται πάντα τις συνέπειες που μπορεί να έχει για τους ίδιους και τη σεξουαλικότητά τους. ![]()
ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ ΣΕ ΠΟΡΝΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΕΡΩΤΙΚΕΣ ΤΟΥΣ ΣΧΕΣΕΙΣ 1/ ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ:
2/ ΣΤΑ ΚΟΡΙΤΣΙΑ:
3/ ΣΤΑ ΑΓΟΡΙΑ:
![]()
ΘΕΜΑΤΑ ΓΙΑ ΣΚΕΨΗ ΚΑΙ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ Σύμφωνα με την Duquet5, οι νέοι έχουν σεξουαλικές εμπειρίες όλο και πιο πρόωρα, οι οποίες κάποιες φορές προκαλούν έκπληξη δεδομένης της ηλικίας και του επιπέδου ανάπτυξής τους. Η υπερσεξουαλικοποιημένη κοινωνία μέσα στην οποία ζούμε απλουστεύει το φαινόμενο. Η κοινωνιολόγος Pacom τονίζει ότι ρίχνουμε τα παιδιά μέσα σε μια πορνογραφική κοινωνία, όπου η διαφήμιση, τα έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα και τα βιντεοκλίπ ασκούν μια μόνιμη πίεση. Δε θα πρέπει να παραβλέπουμε το γεγονός ότι η διαφήμιση και τα βιντεοκλίπ χρησιμοποιούν όλο και περισσότερο τα στερεότυπα των ταινιών πορνό. Αυτές οι εικόνες επηρεάζουν στον ίδιο βαθμό τους νέους, κατακλύζοντας τον δημόσιο χώρο, και η επανάληψή τους μας αφαιρεί τη δυνατότητα να εμποδίσουμε τους νέους να έχουν πρόσβαση και να εκτίθενται σε αυτές οποιαδήποτε στιγμή. Η Robert3 δηλώνει κατάπληκτη απέναντι στο γεγονός ότι τα παιδιά ζουν σε έναν κόσμο που κατακλύζεται από την πορνογραφία, που φτάνει ακόμα και μέχρι το δωμάτιό τους (λόγω της πρόσβασης στο Ίντερνετ), καθώς επίσης και από το γεγονός ότι οι γονείς δε συζητούν με τα παιδιά τους το θέμα της σεξουαλικότητας. Σύμφωνα με τη σεξολόγο, από τη στιγμή που οι νέοι θα αφομοιώσουν τα μηνύματα της πορνογραφίας και θα υιοθετήσουν τις συμπεριφορές που εκείνη υποδεικνύει, θα είναι αργά για να επιχειρήσουμε να τους προτείνουμε κάτι άλλο. Αντίθετα, δεν είναι πολύ αργά, ως γονείς, να εκφράσουμε τις θέσεις μας, έτσι ώστε να διαπραγματευτούμε τα όριά μας, να δηλώσουμε τις αξίες μας και να κάνουμε τον άλλο να τις σεβαστεί. Σύμφωνα με τον Bonnet, αυτό που έχει σημασία πρώτα απ’ όλα είναι να ανακαλύψουν οι νέοι τι κρύβεται πίσω από αυτές τις εικόνες και τις σκηνές: έμποροι, παραγωγοί, εργολάβοι, ηθοποιοί-θύματα εκμετάλλευσης, ασυνείδητοι υπεύθυνοι διανομής. Με αυτόν τον τρόπο θα συνειδητοποιήσουν σιγά σιγά τι «παίζεται» στην πραγματικότητα, ότι δηλ. το κέρδος είναι ως επί το πλείστον αυτό που επιδιώκει η πορνογραφία. Σωστό επίσης θα ήταν να χρησιμοποιήσουμε τα μίντια ως μέσο για την πρόληψη, και πιο συγκεκριμένα το Διαδίκτυο, το οποίο θα μας χρησιμεύσει ως αφετηρία για τη συζήτηση που θα κάνουμε γύρω από το θέμα της πορνογραφίας. Μπορούμε έτσι να ξεκινήσουμε την κουβέντα ρωτώντας τους νέους αν σερφάρουν στο Ίντερνετ και αν είτε οι ίδιοι είτε άλλα παιδιά της ηλικίας τους έχει ήδη τύχει , χωρίς να το επιδιώξουν, να «πέσουν» πάνω σε εικόνες πορνογραφικού περιεχομένου. Ο παιδαγωγικός σας ρόλος έγκειται στο να προβάλλετε τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν μια υγιή σεξουαλικότητα, δηλ. μια σεξουαλικότητα που βασίζεται στον σεβασμό για τον άλλο, την κατανόηση και την ισότητα. ![]() __________________________________________________________________ 1Robert L. Crooks: Σεξολόγος [Σ.τ.Μ] ___________________________________________________________________________ *Επιλογή αποσπασμάτων από το περιοδικό «Ca SEXprime» που εκδίδεται από το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικών Υπηρεσιών του Κεμπέκ, σε συνεργασία με το Παν/μιο του Κεμπέκ στο Μόντρεαλ και την υπηρεσία τηλεφωνικής υποστήριξης νέων Tel-Jeunes. [Σ.τ.Μ] Μετάφραση – Επιμέλεια: Κυριακή Κάσση (Εκπαιδευτικός – Μεταφράστρια)
|