Ο σύγχρονος υπερδραστήριος άνθρωπος έχει μία εμμονή: να ξεφύγει από την πραγματικότητα, η οποία έχει γίνει συνώνυμο της ανίας και της απογοήτευσης. Το ίντερνετ του παρέχει αυτή τη δυνατότητα, προσφέροντάς του έναν κόσμο εικονικό, προσιτό, ελεγχόμενο, και προφανώς βολικό και ανεκτό […]. Το πρόβλημα είναι ότι το διαδίκτυο μπορεί να γίνει εθιστικό, και ότι όσο αυξάνονται οι χρήστες, τόσο αυξάνονται και οι παθολογικές χρήσεις.
Αυτό ακριβώς μας εξηγούν οι Michel Hautefeuille και Dan Véléa, ψυχίατροι – ειδικευμένοι σε θέματα εξάρτησης […].
Είναι ένας από τους τομείς που το ίντερνετ προκάλεσε τον περισσότερο θόρυβο, και αυτό, γιατί εμπεριέχει όλους τους πιθανούς κινδύνους στους οποίους μπορούν να εκτεθούν κυρίως οι νεαρότεροι χρήστες του. Όλες οι μελέτες που αφορούν την κυβερνοσεξουαλικότητα συγκλίνουν στο πόσο σημαντικές είναι οι έρευνες που έχουν ως αντικείμενο τις ιστοσελίδες που συνδέονται με κάποιο τρόπο με το σεξ. Έτσι, η λέξη-κλειδί «σεξ» είναι αυτή που χρησιμοποιείται περισσότερο από τους χρήστες του διαδικτύου που αναζητούν πληροφορίες, φωτογραφίες ή ταινίες με πορνογραφικό περιεχόμενο. Από μόνη της, η λέξη αυτή συγκεντρώνει περισσότερες αναζητήσεις σε σύγκριση με όλες τις άλλες λέξεις-κλειδιά μαζί: «παιχνίδια», «μουσική», «ταξίδια», «αυτοκίνητο», «καιρός», «υγεία».
Το εντατικό διαδικτυακό σεξ είναι αναμφισβήτητα, σήμερα, η πιο προφανής και εκτεταμένη διαδικτυακά υποβοηθούμενη εξάρτηση. Σύμφωνα με τον Philippe Spoljar1, που έχει επινοήσει την έννοια της «υποβοηθούμενης μέσω υπολογιστή σεξουαλικότητας», η κυβερνοσεξουαλικότητα αποκτά «μια νέα προοπτική: εκείνη του αγγίγματος, η οποία επιτρέπει μια από απόσταση σεξουαλική δραστηριότητα: την τηλεσυνουσία». Όπως αναφέρει ο Paul Virilio2: «… το γεγονός αυτό είναι πρωτοφανές: μέχρι πρότινος, δεν υπήρχε η δυνατότητα του εξ αποστάσεως αγγίγματος. Κι όμως, σήμερα μπορεί κανείς, από χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά, όχι μόνο να αγγίξει φορώντας ειδικά γάντια, αλλά με μια ειδική στολή μπορεί να κάνει σεξ με μια κοπέλα που ζει στο Τόκιο, και, με αισθητήρες που του μεταφέρουν τις αντιδράσεις της, να μπορεί να προκαλέσει οργασμό και σ’ εκείνη, αλλά και στον ίδιο».
Δύο ακόμα ειδικοί, οι Reed και Blaine, υπογραμμίζουν ότι οι σεξουαλικές εξαρτήσεις χαρακτηρίζονται «από μια ανικανότητα να δημιουργήσει κανείς μια υγιή και ικανοποιητική σχέση με έναν/μία σύντροφο, από την παρεμβολή κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής πράξης μιας βιωμένης αποπραγματοποίησης, από την παραμέληση -εκ μέρους του χρήστη- των ανθρώπων του περιβάλλοντός του προς όφελος της σεξουαλικής του συμπεριφοράς». Επιπλέον, προσθέτουν ότι «για τον χρήστη του διαδικτύου που παρουσιάζει σεξουαλική εξάρτηση, το χωρίς όρια και φραγμούς περιβάλλον του ίντερνετ του προσφέρει την επιλογή και τη δυνατότητα να έχει πρόσβαση στις πιο βαθιές του ενορμήσεις και φαντασιώσεις».
Έχοντας γίνει αντικείμενο μελέτης για πρώτη φορά τη δεκαετία του 1980, οι σεξουαλικές εξαρτήσεις περιλαμβάνουν ψυχαναγκαστικές σεξουαλικές συμπεριφορές, υπερσεξουαλικότητα, καθώς και διαταραχές που συνδέονται με την έλλειψη ελέγχου των παρορμήσεων. Σε αυτή την ταξινόμηση συγκαταλέγονται συμπτώματα που έχουν σχέση με τη συμπεριφορά (συχνές σεξουαλικές επαφές, ψυχαναγκαστικός αυνανισμός, άστατες σχέσεις, πορνογραφία -περιοδικά με ερωτικό περιεχόμενο, συχνή επίσκεψη σε εξειδικευμένα online καταστήματα, sites με πορνογραφικό περιεχόμενο και κινηματογραφικές αίθουσες που προβάλλουν πορνό-, αποφυγή μακροχρόνιων συναισθηματικών σχέσεων κτλ.), καθώς και συμπτώματα που συνδέονται με το θυμικό (εμμονικές σκέψεις, ενοχή που συνδέεται με τον/τη σύντροφο, αίσθημα απαξίωσης του εαυτού και αδυναμίας απέναντι στη σεξουαλική πράξη, ντροπή, ροπή προς την ανία). Οι σεξουαλικά εξαρτημένοι παρουσιάζουν, σύμφωνα με τον Coleman, τουλάχιστον δύο από τα ακόλουθα συμπτώματα:
- Το εμμονικό φλερτ με διαφορετικές/-ούς παρτενέρ, με σκοπό τη διαχείριση του στρες και του άγχους.
- Ο ψυχαναγκαστικός αυτοερωτισμός/αυνανισμός, που αφορά τον εμμονικό και ψυχαναγκαστικό ερεθισμό των γεννητικών οργάνων. Οι ειδικοί αναφέρουν έναν μέσο όρο 5 έως 15 αυτοερωτικών πράξεων την ημέρα, που έχουν ως επακόλουθο τραυματισμούς και κόπωση.
- Η εμμονική προσκόλληση σε έναν ή περισσότερους μη προσιτούς ερωτικούς παρτενέρ. Οι πολλές και συχνές φαντασιώσεις τροφοδοτούν τη συναισθηματική ζωή και το θυμικό του ατόμου. Το ερωτικό αντικείμενο είναι υπερ-εξιδανικευμένο και, αρκετά συχνά, σε περιπτώσεις απογοήτευσης, βλέπουμε να κάνουν την εμφάνισή τους πραγματικά παραληρήματα ζήλιας (σύμπλεγμα του Οθέλλου), που μάλιστα πολλές φορές εξελίσσονται σε επιθετικές συμπεριφορές.
- Οι πολλές και ψυχαναγκαστικές ερωτικές σχέσεις, οι οποίες οδηγούν πάντα σε ένα ανικανοποίητο και σε μια διαρκή αναζήτηση του ιδανικού έρωτα.
- Η ψυχαναγκαστική σεξουαλικότητα, η οποία συνδέεται με τις πολλές σεξουαλικές σχέσεις που βιώνονται με μη ικανοποιητικό τρόπο, η μόνιμη ανάγκη για σεξ, για ερωτική έκφραση και προσοχή.
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να αναφέρουμε την ύπαρξη συναισθηματικά εξαρτητικών σχέσεων – στο πλαίσιο είτε ενός και του αυτού ζευγαριού, είτε μέσα σε μια συναισθηματική κατανάλωση συντρόφων, πάντα σε μια αναζήτηση δυνατών, νέων συγκινήσεων. Όλα τα τεχνολογικά μέσα που διαθέτει το Web μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο διαδικτυακό σεξ: το chat – που είναι ένας τρόπος να επικοινωνήσεις ελεύθερα και χωρίς περιορισμούς με έναν ή περισσότερους ερωτικούς παρτενέρ ταυτόχρονα, μέσα σε μια αισθησιακή αφθονία-, τα ICQ, τα videochats –το να έχεις οπτική επαφή με το πρόσωπο που βρίσκεται στην άλλη άκρη της γραμμής, και να μπορείς να επωφεληθείς από τις υπηρεσίες «speed dating» που προσφέρουν διάφορα sites […]. Σήμερα υπάρχουν πιο προχωρημένα μέσα, όπως π.χ. στολές, γάντια και γυαλιά, τα οποία μπορούν να σε κάνουν να νιώσεις την πραγματική υφή της επιδερμίδας και τη ζεστασιά του κορμιού του/της συντρόφου σου. Αυτές οι εφευρέσεις που πριν μερικά χρόνια θύμιζαν επιστημονική φαντασία, αρχίζουν να αναπτύσσονται και με την προτροπή, φυσικά, των κατασκευαστών των πορνοσάιτς.
Έτσι, πολλές ιστοσελίδες είναι αφιερωμένες στις εικονικές συναντήσεις, στα ερωτικά παιχνίδια μέσω webcams, διευκολύνοντας έτσι την πρόσβαση όσων αρέσκονται σε αυτού του είδους τις online «γνωριμίες». Τα sites γνωριμιών επισκέπτονται με ολοένα και μεγαλύτερη συχνότητα εργένηδες (κάποιοι μάλιστα εκ των ασθενών μας θεωρούν ότι αυτού του είδους τα sites είναι «must») ή όσοι είναι σε σχέση, αλλά είτε θεωρούν ότι αυτή η σχέση δεν τους ικανοποιεί, είτε η σχέση τους περνάει κρίση. Για κάποιους, η πληθώρα γνωριμιών και φαντασιώσεων και η συναισθηματική και θυμική οικονομία υπερέχουν των «ποιοτικών» γνωριμιών· για κάποιους άλλους, είναι σημαντικό το ότι έτσι κερδίζουν χρόνο και κάνουν οικονομία δυνάμεων.
Τεστ ανίχνευσης σεξουαλικού εθισμού
(TDAS–Carnes)
| Ναι | Όχι | |
| 1. Έχετε υπάρξει θύμα σεξουαλικής κακοποίησης κατά την παιδική ή εφηβική σας ηλικία; | ||
| 2. Είσαστε συνδρομητής ή αγοράζετε συχνά περιοδικά με ερωτικό περιεχόμενο (Playboy κτλ.); | ||
| 3. Αντιμετώπιζαν σεξουαλικά προβλήματα οι γονείς σας; | ||
| 4. Σας απασχολούν συχνά σεξουαλικές σκέψεις; | ||
| 5. Έχετε την αίσθηση ότι η σεξουαλική σας συμπεριφορά δεν είναι φυσιολογική; | ||
| 6. Ο/Η σύντροφός σας ανησυχεί ή παραπονιέται για τη σεξουαλική σας συμπεριφορά; | ||
| 7. Δυσκολεύεστε να σταματήσετε τη σεξουαλική σας συμπεριφορά, ενώ ξέρετε ότι δεν είναι αυτή που θα έπρεπε; | ||
| 8. Σας προκαλεί δυσφορία η σεξουαλική σας συμπεριφορά; | ||
| 9. Η σεξουαλική σας συμπεριφορά έχει δημιουργήσει προβλήματα σε εσάς ή την οικογένειά σας; | ||
| 10. Αναζητήσατε βοήθεια για να αντιμετωπίσετε μία σεξουαλική σας συμπεριφορά που δε σας άρεσε; | ||
| 11. Έχετε φοβηθεί μήπως μάθουν οι άλλοι για τις σεξουαλικές σας συνήθειες; | ||
| 12. Έχετε προκαλέσει ψυχικό πόνο στους άλλους με τη σεξουαλική σας συμπεριφορά; | ||
| 13. Είναι κάποιες από τις σεξουαλικές σας συμπεριφορές παράνομες; | ||
| 14. Έχετε υποσχεθεί στον εαυτό σας να σταματήσετε ορισμένες σεξουαλικές συμπεριφορές; | ||
| 15. Έχετε κάνει προσπάθειες να κόψετε ορισμένες σεξουαλικές συνήθειες χωρίς να τα καταφέρετε; | ||
| 16. Πρέπει να αποκρύπτετε κάποιες από τις σεξουαλικές σας συμπεριφορές; | ||
| 17. Έχετε προσπαθήσει να σταματήσετε κάποιες από τις σεξουαλικές σας συμπεριφορές; | ||
| 18. Πιστεύετε ότι κάποιες από τις σεξουαλικές σας συμπεριφορές είναι εξευτελιστικές; | ||
| 19. Το σεξ είναι ένας τρόπος να ξεφεύγετε από τα προβλήματά σας; | ||
| 20. Νιώθετε «πεσμένος» μετά από μια σεξουαλική επαφή; | ||
| 21. Έχετε αισθανθεί την ανάγκη να σταματήσετε κάποιες από τις σεξουαλικές σας δραστηριότητες; | ||
| 22. Οι σεξουαλικές σας δραστηριότητες έχουν διαταράξει την οικογενειακή σας ζωή; | ||
| 23. Είχατε ποτέ σεξουαλικές σχέσεις με ανηλίκους; | ||
| 24. Αισθάνεστε να σας κατακλύζουν οι σεξουαλικές σας επιθυμίες; | ||
| 25. Πιστεύετε ότι οι σεξουαλικές σας επιθυμίες είναι πιο δυνατές από εσάς; |
Σύμφωνα με το TDAS-Carnes ένα σκορ πάνω από 10 θετικές απαντήσεις καταδεικνύει σεξουαλικό εθισμό.
1 Λέκτορας ψυχολογίας.
2Φιλόσοφος και αρχιτέκτονας.
Πηγή: www.atlantico.fr
Μετάφραση – Επιμέλεια: Κυριακή Κάσση (Εκπαιδευτικός – Μεταφράστρια)
